Vành dây tóc hay dây tóc đồng hồ thường được biết đến với thuật ngữ Balance Spring hay Hairspring là một trong hai bộ phận quan trong trong cơ cấu điều chỉnh chuyển động mang lại sự sống và năng lượng hoạt động cho cả bộ máy của bất kì chiếc đồng hồ cơ nào.

Lịch sử vành dây tóc trong bộ máy đồng hồ cơ khí

Dựa trên thành quả phát minh ra con lắc của Galile, một nhà khoa học người Hà Lan có tên Christiaan Huygens đã đem đến thiết kế bánh xe cân bằng (Blance Wheel) cùng dây tóc (Blance Spring) nằm trong cơ cấu hồi và điều chỉnh thời gian bên trong đồng hồ đeo tay. 

Vai trò chính của vành dây tóc như chúng ta đã biết chính là điều tiết năng lượng và tốc độ quay của bánh xe cân bằng, đồng thời đảm bảo hoạt động lặp đi lặp lại liên tục của cả cơ cấu. Vành dây tóc có hình dạng như một lò xo xoắn được làm từ sợi kim loại mỏng. Sự ra đời của bộ phận này đã làm tăng đáng kể độ chính xác của những mẫu đồng hồ bỏ túi lúc bấy giờ.  

Lịch sử phát triển của vành dây tóc

Các công trình nghiên cứu về vành dây tóc (Blance Spring) và cơ cấu hồi thường xoay quanh các chủ đề chính như vật liệu dây tóc, kết cấu và hình dạng của đòn bẩy nhằm tối ưu hóa chuyển động và hạn chế tối đa sự mài mòn trong quá trình hoạt động. 

Ban đầu, thép được lựa chọn để làm dây tóc tuy nhiên nó không đảm bảo được tính đàn hồi và bị tác động bởi nhiệt nên sau một khoảng thời gian sử dụng, đồng hồ không chạy được nữa. Sau đó, một số thợ đồng hồ (một trong số đó là John Arnold) đã sử dụng vàng để thay thế nhưng vẫn chưa xử lí được tính đàn hồi của dây tóc. 

Cho đến thể kỉ 20, vật liệu được sử dụng chủ yếu là thép đúc cứng được phát minh bởi John Harrison. Đến năm 1833, EJ Dent đã thử nghiệm loại vật liệu mới là dây tóc bằng thủy tinh. Tuy nhiên, khó khăn gặp phải là chúng khó sản xuất, tốn kèm và khá mỏng manh. Cho đến nay, cùng với sự phát triển của khoa học rất nhiều các vật liệu khác đã được nghiên cứu và đưa vào sản xuất.

Ban đẩu, vành dây tóc được sản xuất độc quyền bởi Nivarox thuộc Swatch Group. Thương hiệu này là nhà cung cấp vành dây tóc và cơ cấu hồi cho cả nền công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ trước khi các thương hiệu lớn quyết định tự sản xuất hoặc đặt hàng từ những nhà xưởng cao cấp hơn

Rolex là cái tên đầu tiên tự rút ra sản xuất vành dây tóc (Blance Spring) cho riêng họ để không bị phụ thuộc vào Swatch Group. Họ mất tới 5 năm nghiên cứu để có thể cho ra bộ máy in-house bao gồm cả vành dây tóc Parachrom vào đầu năm 2000. Parachrom là hợp kim của niobium và zirconium được nung nóng ở nhiệt độ hơn 200 độ C, thông qua quá trình Oxi hóa để tạo ra màu xanh đặc trưng, khả năng chống từ tính tốt hơn và tính chất bền hơn rất nhiều. 

Vành dây tóc parachrom lần đầu được sử dụng trong mẫu đồng hồ Rolex Daytona ra mắt năm 2000, thế nhưng phải đến năm 2005, khi những mẫu sản phẩm mang vành dây tóc parachrom xanh dương ra mắt, Rolex mới thực sự gây được tiếng vang với phát kiến mới về vành dây tóc của họ, sản phẩm có khả năng chống sốc gấp 10 lần vật liệu thông thường làm dây tóc, và hầu như không bị ảnh hưởng bởi từ trường.